Αθήνα, 17 Σεπτεμβρίου 2018
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ΝΠΔΔ
Αριθμ. Πρωτ. 4707
Προς: Φαρμακευτικός Σύλλογος Εύβοιας
Θέμα: «Διαφημίσεις φαρμακείου»
Επί των θεμάτων που τίθενται στο υπ’ αριθμόν πρωτοκόλλου 113/01.8.2018 έγγραφό σας (αρ. πρωτοκόλλου Π.Φ.Σ. 4484/31.8.2018) αναφορικά με την διαφήμιση των δραστηριοτήτων του φαρμακείου δια καταχωρήσεων σε ΜΜΕ επαγόμεθα τα κάτωθι:
Σύμφωνα με το άρθρο 25 παρ. 1 του Κώδικα της Ελληνικής Φαρμακευτικής Δεοντολογίας ορίζεται ότι:
«Α. Απαγορεύεται ρητώς, η δια των μέσων μαζικής και επικοινωνίας ή με άλλο μέσο διαφήμιση των φαρμάκων ή φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων, η προβολή για την προσέλκυση πελατείας διαφημιστικών μηνυμάτων που αντιτίθενται στους νόμους και στις διατάξεις του παρόντος Κώδικα Φαρμακευτικής Δεοντολογίας.
Β. Η προβολή και διαφήμιση δραστηριοτήτων που αναπτύσσει το φαρμακείο, με την δημιουργία ειδικών τμημάτων και Καλλυντικών και κυρίως διαιτητικών, ορθοπεδικών ειδών, προϊόντων υγιεινής και υγιεινής διατροφής που χαρακτηρίζονται γενικά παραφαρμακευτικές δραστηριότητες και συνιστούν τομείς ιδιαίτερης εξειδίκευσης του φαρμακοποιού δεν συνιστά αντιδεοντολογική συμπεριφορά, εφ’ όσον δεν αναφέρεται και στις καθαρώς φαρμακευτικές υπηρεσίες που παρέχει το φαρμακείο.
Επίσης η παροχή υγειονομικών υπηρεσιών προς το κοινό από τον ίδιο τον φαρμακοποιό, εφ’ όσον αυτός έχει εξειδίκευση σε κάποιον τομέα της Υγείας και η διαφήμιση της παροχής αυτών των υπηρεσιών δεν συνιστά αντιδεοντολογική συμπεριφορά.»
Κατόπιν των ανωτέρω καθίσταται απολύτως σαφές ότι απαγορεύεται ρητώς η προβολή διαφημιστικών μηνυμάτων για την προσέλκυση πελατείας, τα οποία αντιτίθενται στους νόμους και στις διατάξεις του Κώδικα.
Η διαφήμιση των καθαρώς φαρμακευτικών υπηρεσιών που παρέχει το φαρμακείο δύναται να προκαλέσει αθέμιτο ανταγωνισμό μεταξύ των φαρμακοποιών με κίνδυνο της δημόσιας υγείας, για το λόγο δε αυτό απαγορεύεται η διαφήμιση στους φαρμακοποιούς επί σκοπώ προσέλκυσης πελατείας.
Ομοίως, απαγορεύεται η σωρηδόν διαφήμιση των παραφαρμακευτικών υπηρεσιών του φαρμακείου χωρίς όμως αποδεδειγμένη εξειδίκευση του φαρμακοποιού στις υπηρεσίες αυτές, καθώς επί της ουσίας αποτελεί άνευ άλλου διαφήμιση του φαρμακείου εν γένει.
Επίσης στο άρθρο 22 ορίζεται ότι οι φαρμακοποιοί οφείλουν να αποφεύγουν την προσέλκυση πελατείας με ενέργειες και μέσα αντίθετα στην αξιοπρέπεια του ανθρώπου και του φαρμακοποιού επιστήμονος και λειτουργού της δημόσιας υγείας (χορήγηση δώρων ή άλλων ανταλλαγμάτων).
Τέλος, με το άρθρο 34 του ως άνω Κώδικα ορίζεται ότι «Κάθε παράβαση των κανόνων του παρόντος Κώδικος Ελληνικής Φαρμακευτικής Δεοντολογίας συνεπάγεται την πειθαρχική δίωξη του παραβάτου φαρμακοποιού και την επιβολή των νομίμων κυρώσεων από τα αρμόδια πειθαρχικά όργανα, ανεξαρτήτως άλλων τυχόν κυρώσεων, διοικητικών, ποινικών και αστικών που προβλέπονται από τους κειμένους νόμους.»
Τα φαρμακεία, βασικός πυλώνας προστασίας της Δημόσιας Υγείας, έχουν διττή ιδιότητα την επιστημονική και την εμπορική. Για το λόγο αυτό οι συναλλαγές τους με το κοινό επί σκοπώ εξυπηρέτησής του, καθώς και οι μεταξύ των φαρμακείων σχέσεις, υπόκεινται σε σοβαρούς περιορισμούς, με αποτέλεσμα ο ανταγωνισμός μεταξύ των φαρμακείων να είναι κατά νόμον ειδικώς περιορισμένος και ορισμένος.
Έτσι, σύμφωνα με την υπ’ αριθμόν 229/2014 απόφαση της Ολομελείας του ΣτΕ έγινε δεκτό ότι «τα φαρμακεία δεν αποτελούν αμιγώς εμπορικές επιχειρήσεις, αλλά ιδιότυπα καταστήματα, στα οποία συνδυάζεται η υπεύθυνη επιστημονική δραστηριότητα και η κοινωνική αποστολή με την εμπορική εκμετάλλευση... Συνεπώς, η εξασφάλιση της βιωσιμότητος των φαρμακείων, και μάλιστα υπό συνθήκες λειτουργίας τους εκτός όρων ελεύθερου ανταγωνισμού… Συνεπώς, εκτός των προαναφερθέντων λόγων, και ο σκοπός της αποτροπής του κινδύνου σοβαράς διαταράξεως της οικονομικής ισορροπίας του συστήματος κοινωνικής ασφαλίσεως, συνιστά επιτακτικό λόγο δημοσίου συμφέροντος που δικαιολογεί την επιβολή περιορισμών τόσο στην άσκηση όσο και στην πρόσβαση στο επάγγελμα του φαρμακοποιού».
Κατόπιν των ανωτέρω συνάγεται ότι απαγορεύεται ρητώς η με οιονδήποτε τρόπο διαφήμιση του φαρμακείου, ιδίως δε δια καταχωρήσεων σε ΜΜΕ, έντυπα και ηλεκτρονικά, ιστοσελίδες και στο διαδίκτυο εν γένει, στις οποίες προβάλλεται και διαφημίζεται αποκλειστικά και μόνο το φαρμακείο.
Η απαγόρευση αυτή ισχύει ακόμη και όταν οι καταχωρήσεις αυτές δεν περιβάλλονται με το συνήθη τύπο των διαφημιστικών καταχωρήσεων, αλλά πρόκειται περί δελτίων τύπου, ανακοινώσεων και επιστολών του φαρμακείου προς το κοινό που δημοσιεύονται στα ΜΜΕ και με τις οποίες επικοινωνούνται μεν οι δράσεις του φαρμακείου, αλλά επί της ουσίας διαφημίζεται εν τέλει το φαρμακείο.
Τέλος, ευνόητο είναι ότι οι δράσεις που αναλαμβάνει το φαρμακείο θα πρέπει να είναι σύννομες με την κείμενη φαρμακευτική νομοθεσία.
Είμαστε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε διευκρίνιση.
Με εκτίμηση
Ηλίας Ανδρ. Δημητρέλλος
Νομικός Σύμβουλος
Π.Φ.Σ.
